Το Σάββατο 30 Νοεμβρίου, προς τιμή της εορτής του ιεραποστόλου Αγ. Ανδρέα, αλιέα στο επάγγελμα, πολιούχο της Πάτρας και σύμβολο του Πανεπιστημίου Πατρών, το νεοϊδρυθέν Τμήμα Ζωικής Παραγωγής, Αλιείας & Υδατοκαλλιεργειών (ΖΠΑΥ http://asfa.upatras.gr) της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών, εγκαινίασε την λειτουργία του με ανοικτές εκδηλώσεις αφιερωμένες στις «Ελληνικές Υδατοκαλλιέργειες», στις εγκαταστάσεις της Σχολής στο Μεσολόγγι.
Η πρωτοβουλία αυτή πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με αφορμή τον εγκαινιασμό του Τμήματος, σε συνδυασμό με ανάλογες δράσεις στην Ισπανία, όπου έχει ήδη καθιερωθεί ως “Ημέρα Υδατοκαλλιέργειας” η εορτή του Αγίου Ανδρέα. Η διοργάνωση υλοποιήθηκε με την υποστήριξη και συμμετοχή της ΕΛ.Ο.Π.Υ. (Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας, https://fishfromgreece.com).
Την έναρξη των ανοικτών εκδηλώσεων με αναφορά στην γιορτή του Αγ. Ανδρέα, την σχέση του με την αλιεία, και την θεσμοθέτηση της «1η Ημέρας Υδατοκαλλιέργειας» εισηγήθηκε ο κ. Ιωάννης Θεοδώρου, Επίκουρος Καθηγητής ΖΠΑΥ.
Ακολούθησαν χαιρετισμοί από τον κοσμήτορα της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών κ. Γιώργο Σαλάχα ο οποίος αφού τόνισε την σημασία του αγροτοδιατροφικού τομέα στις τρέχουσες παγκόσμιες ανάγκες για τρόφιμα, προσδιόρισε τις μελλοντικές προκλήσεις για τον τομέα με έμφαση την εξωστρέφεια. Η δημιουργία αγγλόφωνων τμημάτων εκπαίδευσης και η παροχή τεχνογνωσίας σε αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Νιγηρία με την οποία έχει συναφθεί μνημόνιο συνεργασίας με την Σχολή, είναι ενδεικτικές ενέργειες για τον προσανατολισμό της Σχολής.
Χαιρετισμούς επίσης απεύθυναν οι εκπρόσωποι της τοπικής κοινωνίας του Μεσολογγίου όπως ο αντιδήμαρχος κ. Σπύρος Διαμαντόπουλος, ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου κ. Σπύρος Πλάκας και ο πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου κ. Βασίλης Σπυρόπουλος.
Στην συνέχεια τον λόγο έλαβε η κα Ισμήνη Μπογδάνου, Διευθύντρια Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας, της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (EΛ.Ο.Π.Υ) αναφερόμενη στο μέλλον της Ελληνικής Ιχθυοκαλλιέργειας μέσα από την ίδρυση της ομάδας παραγωγών και των προγραμματισμένων δράσεων πιστοποίησης και καθιέρωσης επωνυμίας στα ελληνικά ψάρια θαλασσοκαλλιέργειας.
Υποστηρίζοντας ενεργά την αειφόρο ανάπτυξη των Μελών της, η µη κερδοσκοπική Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας ιδρύθηκε το 2016 και αποτελείται σήμερα από 23 Μέλη, που έχουν μονάδες στην ελληνική επικράτεια. Αντιπροσωπεύοντας περίπου 80% της ελληνικής υδατοκαλλιέργειας, η ΕΛ.Ο.Π.Υ. παρέχει στα Μέλη της πολλαπλά οφέλη όσον αφορά στη συνεργασία, την υποστήριξη, την ανάπτυξη, την εκπαίδευση, την πρόοδο, την επίλυση προβλημάτων, την επικοινωνία µε τις αρχές και άλλα. Αποστολή της EΛ.Ο.Π.Υ. η εδραίωση της ελληνικής ταυτότητας και η ανάδειξη των αξιοσημείωτων χαρακτηριστικών και του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος των φρέσκων ελληνικών ψαριών που αναπτύσσονται µε διαφανείς διαδικασίες στα ιχθυοτροφεία των Μελών, στην πεντακάθαρη, διάφανη ελληνική θάλασσα, σύμφωνα µε τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές.
Στη σύνδεση της εκπαίδευσης στην ιχθυοπαραγωγή και την συμβολή του ανθρώπινου δυναμικού στην εξελικτική πορεία του κλάδου αναφέρθηκε ο Δρ κ. Νίκος Βλάχος, Μέλος ΕΔIΠ-ΖΠΑΥ, Εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Ένωσης Τεχνολόγων-Ιχθυολόγων (ΠΑΣΤΙ, https://www.facebook.com/pasti.gr/ ). Στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν περισσότεροι από 3000 ιχθυολόγοι οι οποίοι εχουν αποφοιτήσει 70% από το πρώην Τμ. Τεχνολογίας Αλιείας & Υδατοκαλλιεργειών (νυν Ζωϊκής Παραγωγής Αλιείας & Υδατοκαλλιεργειών (Π. Πατρών), 20% από το Τμ. Γεωπονίας Ιχθυολογίας & Υδάτινου Περιβάλλοντος (Π. Θεσσαλίας) και 10% από τις Επιστήμες Θάλασσας (Π. Αιγαίου). Το 60% (αποφοίτων) εργάζεται επάνω στο αντικείμενο σπουδών τους, μετά την αποφοίτησή τους. Συγκεκριμένα το 75% απασχολείται στις υδατοκαλλιέργειες (κυρίως στη θαλάσσια υδατοκαλλιέργεια), 25% στην δημόσια διοίκηση & εκπαίδευση και 5% σε ερευνητικά κέντρα.
Tην παρουσίαση του Tμήματος Ζωικής Παραγωγής, Αλιείας & Υδατοκαλλιεργειών (ΖΠΑΥ), ως μετεξέλιξη του Τμήματος Τεχνολογίας Αλιείας & Υδατοκαλλιεργειών έκανε ο πρόεδρος του Τμήματος κ. Γιώργος Κατσέλης. Το πρόγραμμα σπουδών και οι στοχευμένες δράσεις του στην εφαρμοσμένη έρευνα, ανάπτυξη και την καινοτομία βρίσκονται σε αρμονία με τους στόχους για την αειφόρα ανάπτυξη των Ην. Εθνών στην Ατζεντα 2030 σε συνδυασμό με τις σύγχρονες προκλήσεις που αφορούν στις μεσοπρόθεσμες προοπτικές αύξησης τους πληθυσμού του πλανήτη, τις αλλαγές των κοινωνικο-οικονομικών χαρακτηριστικών της αύξησης της ζήτησης τροφίμων μέσα από στοχευόμενες και ακριβείς παραγωγικές διαδικασίες με χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα.
Την Επόμενη Γενιά Υδατοκαλλιέργειας παρουσίασε ο καθηγητής κ. Γιώργος Χώτος Γεώργιος, τονίζοντας την σημασία της τοπικής βιοποικιλότητας της Λιμνοθάλλασσας Μεσολογγίου ως ανεκτίμητη πηγή πλούτου, όσον αφορά τα μικροφύκη και την πληθώρα ζωοπλανκτονικών οργανισμών που καθόρισαν την έκρηξη των υδατοκαλλιεργειών παγκόσμια όπως τα τροχόζωα και η Artemia salina. Ιδιαίτερη μνεία έγινε για τις μελλοντικές βιοτεχνολογικές εφαρμογές που μπορούν να βασιστούν σε αυτούς και πρότεινε την ίδρυση σχετικού Ερευνητικού Ινστιτούτου στις εγκαταστάσεις της Σχολής.
Τις Καινοτόμες Δράσεις του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γενετικής στις Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες παρουσίασε ο Διευθυντής του κ. Κωσταντίνος Μπαταργιάς, Αν. Καθηγητής ΖΠΑΥ. Το εργαστήριο πρωτοπόρο στα Προγράμματα Γενετικής Βελτίωσης στο Λαβράκι υλοποιεί το 1/4 των σχετικών δράσεων στην Ευρώπη και τα 2/5 στην Μεσόγειο. Εξίσου εξαίχουσα θέση έχει και στην Γενετική Βελτίωση της τσιπούρας υλοποιώντας σχετικά προγράμματα που αντιπροσωπεύουν τα 2/8(?) στην Ευρώπη και την 3/9(?) στην Μεσόγειο.
Εκτός των παραπάνω η γενετική μελέτη της βιοποικιλότητας αποτελεί εξίσου σημαντικός προσανατολισμός στην έρευνα του εργαστήριου. Η παροχή υπηρεσιών γενετικής ταυτοποίησης συμβάλλει στην ιχνηλασιμότητα των προϊόντων ως εργαλείο λήψης αποφάσεων για την ταυτοποίηση των προϊόντων.
Στην εφαρμοσμένη έρευνα που διεξάγεται στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Οικολογίας Υδάτινων Οικοσυστημάτων, αναφέρθηκε ο κ. Αλέξης Ράμφος, Αν. Καθηγητής ΖΠΑΥ. Η ομάδα εργασίας προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες στην παρακολούθηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στις μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας. Αφορούν Γεωχημικές αναλύσεις υποστρώματος βυθού, μετρήσεις υδάτινης στήλης, βιολογικούς δείκτες (WFD 2000/60) και χαρτογράφηση υδάτινων περιοχών. Στο εργαστήριο έχουν ανατεθεί έργα που αφορούν περισσότερες από 55 από τις 80 θέσεις εγκαταστάσεων σε 11 ΠΟΑΥ σε πανελλήνια εμβέλεια και περισσότερες από 150 ΑΕΠΟ μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας κατά την περίοδο 2013-2019.
Στα πλαίσια των εκδηλώσεων, έγινε εκτενή παρουσίαση από τους κ. Γ. Κατσέλη και Ι. Θεοδώρου για το έργο EXTRA–SMEs, Interreg Europe (www.interregeurope.eu/extra–smes/) το οποίο αφορά τις καλές πρακτικές βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των ΜΜΕ της υδατοκαλλιέργειας. Συγκεκριμένα συλλέχθηκαν και μελετήθηκαν συγκριτικά 16 καλές πρακτικές που αφορούν εταιρείες, φορείς και οργανώσεις παραγωγών που δραστηριοποιούνται στον χώρο της υδατοκαλλιέργειας από όλη την Ευρώπη. Οι επιλεγμένες βέλτιστες πρακτικές αποτελούν πρότυπο σημείο αναφοράς για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ.
Τέλος εκτέθηκαν τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα από την προσπάθεια ορθής διαχείρισης των εμπορικά αξιοποιήσιμων μη ενδημικών ειδών όπως το στρειδόκτενο. Το παρόν έργο με Κωδικό ΟΠΣ (MIS) 5010850 χρηματοδοτήθηκε από το «Καινοτομία στην Αλιεία», Ε.Π. Αλιείας και Θάλασσας 2014-2020 (www.rayedpearl.tay.teiwest.gr).
Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στα εργαστήρια του Κεντρικού Κτηρίου του Τμήματος ΖΠΑΥ, να δουν από κοντά τον εξοπλισμό που διαθέτουν, την έρευνα που γίνεται στους συγκεκριμένους χώρους και να ρωτήσουν πιθανές απορίες που δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της εκδήλωσης.
Τέλος γευμάτισαν με Προϊόντα της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Yδατοκαλλιέργειας (ΕΛ.Ο.Π.Υ), δοκιμάζοντας έτσι τους καρπούς αυτής της πολύχρονης, πολυδιάστατης και πολυεπίπεδης προσπάθειας από την έρευνα-εκπαίδευση, στην παραγωγή και το πιάτο του καταναλωτή.